Çekin Tanımı

Çek bir bankaya hitaben yazılmış ve TTK da belirtilen hükümlere göre düzenlenmiş, ödeme emri niteliğinde olan kıymetli bir evraktır.

Çekte Taraflar

Keşideci ; Çeki düzenleyen (Borçlu/Çek Amiri)

Muhatap ; Çeki ödeyecek banka

Hamil ; Keşide edilmiş çeki elinde bulunduran kişi (Alacaklı)

Avalist ; Aval çekte keşideci lehine verilmiş kişisel teminattır. Aval veren kişiye Avalist denir.

 

Çekte Olması Zorunlu Unsurlar

 

Çek Kelimesi: Bir çekin geçerli olması için mutlaka ‘ÇEK’ kelimesini bulunması gerekmektedir.

Kayıtsız Şartsız Belli Bir Bedelin Ödenmesi İçin Havale: Çek muhatap bankaya ibraz edildiği zaman borçlunun hesabında yeterli miktarda para varsa banka tarafından herhangi bir şart konulmaksızın ödenmesi gerekir.

Ödeme Yapacak Muhatabın Ticaret Ünvanı: Türkiye’de ödenecek çeklerde muhatap ancak bir banka veya özel finans kurumu olabilir.

Ödeme Yeri: Zorunlu unsurlarından olan ödeme yerinin çekte açıkça gösterilmemesi halinde, TTK’nin 672 nci maddesinde yer alan düzenleme gereğince; çekte, muhatap bankanın unvanının yanında gösterilen yer; bu da yoksa muhatap bankanın merkezinin bulunduğu yerde yerde ödenir.

Keşide (Düzenleme) Yeri: Çekte keşide yerinin gösterilmesi zorunludur. Keşide yerinin geçersiz olması çeki geçersiz kılacağı için kısaltılarak yazılmaması, açıkça belirtilmesi gerekmetedir.

Keşide Tarihi: Çekte vade olmaz. Bu sebeple çek üzerinde yazılı tarih ile gerçek keşide tarihi birbirine uymaz ise çek üzerinde yazılı tarih dikkate alınır.

Keşidecinin İmzası: Keşidecinin çekte ıslak imzasının olması şarttır. İmza yerine parmak izi, dijital veya mekanik imza kullanılması geçerli değildir. İmzanın tükenmez kalemle atılması şart olmayıp, kurşun kalemle atılan imza da geçerlidir.

Keşidecinin borç altına girmesi için imzası yeterli ise de, tüzel kişi adına çek düzenlenmesi halinde çeki düzenleyen kişinin adı ve soyadının da çek üzerine yazılması Çek Kanunu m 2/8 gereği zorunludur.

Temsilci sıfatı ile çeki imzalayan kişinin gerçekte yetkisiz olması ya da yetkisini aşması çekin geçersizliğine yol açmaz. Bu durumda çeki imzalayan kişinin sorumluluğuna gidilir.

 

Muhatap banka ödeme için ibraz edilen çekteki zorunlu unsurların varlığını kontrol eder. Banka cirantaların imzalarının sıhhatini kontrol edemez, sadece ciro silsilesinin düzgün olup olmadığını kontrol eder. Ayrıca Çek Kanunu bankanın ödeme yapması sırasında hamilin kimlik numarasının saptanmasını düzenlemiştir.